DİR Kapsamındaki Eşyanın Kati İthali
Dahilde İşleme Rejimi kapsamında geçici ithalatı yapılarak işleme faaliyetine tabi tutulan ve ihracat taahhüdü kapsamında ihraç edilmesi gereken eşya, zaman zaman farklı gerekçelerle ihraç edilememektedir. Bu kapsamda, Dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamında ithal edilen eşyanın veya asıl işlem görmüş ürünün, gümrük mevzuatı çerçevesinde belge/izin süresi içerisinde gümrük idaresi gözetiminde imhası, gümrüğe terk edilmesi veya mahrecine iadesi hallerinde, bu eşyaya tekabül eden ihracatın gerçekleştirilmesi aranmayacaktır.
İhracı Gerçekleştirilemeyen Eşyanın İthali
İhracı gerçekleştirilemeyen eşya firmalar tarafından kati ithal edilmek suretiyle serbest dolaşıma sokulmaktadır. Şartlı muafiyet sistemi çerçevesinde dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamında ithal edilen eşya, asıl işlem görmüş ürün ve/veya ithal edildiği şekliyle belge/izin süresi içerisinde,
- Ticaret politikası önlemlerinin uygulanması,
- Eşyanın gümrük idaresince yerinde tespiti,
- Eşyanın ithali için öngörülen dış ticarette teknik düzenlemeler ve standardizasyon mevzuatı dahil diğer işlemlerin tamamlanması,
- Kanunen ödenmesi gereken vergilerin tahsili,
Kaydıyla 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 114/1’inci maddesi ile 207’nci maddesi hükmüne göre serbest dolaşıma girebilmektedir. Bu durumda serbest dolaşıma giren eşyaya tekabül eden ihracatın gerçekleşmesi aranmayacaktır.
Serbest Dolaşıma Girişte Vergilendirme Unsurları
Dahilde işleme rejimi kapsamında bir gümrük yükümlülüğünün doğması halinde, Gümrük Kanunu’nun 115’inci madde hükümleri saklı kalmak kaydıyla, gümrük vergileri, ithal eşyasının dahilde işleme rejimine ilişkin beyannamenin tescil tarihindeki vergi oranı ve diğer vergilendirme unsurları göz önünde bulundurularak hesaplanacaktır.
Uygulama
Dahilde İşleme Rejimi şartlı muafiyet sistemi çerçevesinde dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamında ithal edilen eşyanın serbest dolaşıma sokulmak istenilmesi halinde işlemlerinin ne şekilde yerine getirileceğine ilişkin olarak Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 2009/37 sayılı Genelgesi ile açıklama yapılmıştır.
Buna göre; Dahilde İşleme Rejimi kapsamında ithal edilen eşyanın belge/izin süresi içerisinde serbest dolaşıma girişi için, 4051 rejim kodu seçilerek serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescil edilmesi, varsa Ticaret Politikası önlemlerinin uygulanması ve eşyanın ithali için ibrazı zorunlu belgelerin temini gerekmektedir.
Bu durumda, rejim ihlali söz konusu olmayacağından vergilerin 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 114 ve 207/b maddeleri dikkate alınarak tahsil edilmesi, ancak para cezası tahsil edilmemesi gerekir.
Bununla birlikte, serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulmak istenilen, dahilde işleme izni kapsamında ithali gerçekleşen eşyalar için söz konusu serbest dolaşıma giriş beyannamesi tescilinin izin süre sonuna kadar yapılması gerekmekte olup, süre bitiminden itibaren 1 ay içinde gerçekleştirmemesi halinde 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 241/3-h maddesi, 2 ay içinde gerçekleştirilmemesi hâlinde ise aynı Kanunun 241/4-h maddesine istinaden ceza tatbik edilecek, belirtilen süre dışında işlem yapılması durumunda 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 238’inci maddesi çerçevesinde ceza tatbik edilecektir.
Süresinde İhracat Yapılmaması ve Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu
Dahilde İşleme Rejimi kapsamında geçici olarak ithal edilip belge/izin süresi içerisinde ihraç edilmeyen eşyaya Gümrük Kanunu’nun 207/b ve 238’nci maddeleri uygulanmakla birlikte, eşyanın serbest dolaşıma girişi için ibrazı zorunlu belgelerin temini gerekir.
Diğer taraftan, Dahilde İşleme Rejimi kapsamında işlem görmüş ürünlerin üretiminde kullanılmasından sonra yeniden ihraç edilmek amacıyla gümrük vergileri ve Ticaret Politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın geçici olarak ithal edilen eşyanın; başkasına devredildiğinin veya satıldığının tespiti ya da süresi içerisinde ihraç edilmemekle birlikte, gümrükçe onaylanmış herhangi bir işlem veya kullanıma tabi tutulmaması halinde, Gümrük Kanunu'nun 207 ve 238 inci maddelerinin tatbikinin yanı sıra, 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu uyarınca gerekli takibatın yapılmaktadır.
Dahilde İşleme Rejimine İlişkin Hükümlerin İhlali
Dahilde işleme tedbirlerini, dahilde işleme rejiminde ve dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izninde belirtilen esas ve şartlara uygun olarak yerine getirmeyenlerden ithalat esnasında alınmayan vergiler ithal tarihi itibariyle 4458 sayılı Gümrük Kanunu ile 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilir. Ayrıca, Gümrük Kanunun 238’inci maddesi uyarınca para cezası tahsil edilir.
Diğer taraftan, dahilde işleme rejimi tedbirlerine uyulmaması halinde, fiilin niteliği itibarı ile ayrıca, 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu uyarınca da kovuşturma yapılması durumunda, Gümrük Yönetmeliği’nin 579’uncu maddesi hükümlerinin de dikkate alınarak işlem yapılması gerekir.
Ege Uzman Mevzuat Departmanı