Beyanın Kontrolü Türü Kırmızı Hat Olarak Belirlenen Eşyada GK 234/3 Uygulaması
4458 sayılı Gümrük Kanunu uyarınca yapılacak iş ve işlemlerde vergi kaybına neden olan işlemlere uygulanacak cezalar Kanunun 234 ila 238’inci maddelerinde hüküm altına alınmıştır.
Yapılan beyan ile muayene ve denetleme veya teslimden sonra kontrol sonucunda mevzuatta belirtilen farklılıkların tespiti durumunda farklı oranlarda ceza uygulanacağı belirtilmiştir.
Bununla birlikte, gümrük idaresi tarafından söz konusu farklılıkların tespit edilmesinden önce beyan sahibince yapılacak olan bildirimlerde bir teşvik unsuru olarak indirimli oranda ceza uygulaması da mevzuat metni içerisinde yer almaktadır.
Gümrük Kanunu 234/3’üncü Maddesi
Gümrük Kanunu’nun 234’üncü maddesinde Serbest dolaşıma giriş rejimi, kısmi muafiyet suretiyle geçici ithalat rejimi, dahilde işleme rejimi, gümrük kontrolü altında işleme rejimi ve tam muafiyet suretiyle geçici ithalat rejimi hükümlerine tabi eşyaya ilişkin olarak yapılan beyan ile muayene ve denetleme veya teslimden sonra kontrol sonucunda kıymet ve tarife unsurlarında farklılıkların tespiti halinde farklı oranlarda ceza uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.
Bununla birlikte, Gümrük Kanunu 234/3’üncü maddesinde, 1 ve 2’inci fıkrada belirtilen aykırılıkların gümrük idaresince tespit edilmesinden önce beyan sahibince bildirilmesi durumunda söz konusu cezaların yüzde 10 nisbetinde uygulanacağı belirtilmiştir.
Beyannamede Düzeltme İşlemleri
Gümrük Kanunu’nun 63’üncü maddesi uyarınca, başka bir eşyanın beyanı sonucunu doğurmaması kaydıyla, beyan sahibinin talebi üzerine beyannamede yer alan bir veya daha fazla bilginin düzeltilmesine, gümrük idarelerince izin verilmektedir. Ancak;
a) Beyan sahibine eşyanın muayene edileceğinin bildirilmesinden,
b) Söz konusu bilgilerin yanlış olduğunun tespit edilmesinden,
c) 73’üncü madde hükümleri saklı kalmak üzere, eşyanın teslim edilmesinden,
Sonra beyannamede düzeltme yapılmasına izin verilmeyecektir.
Kanunun 63’üncü maddesinin birinci fıkrasında geçen 'başka bir eşya' ifadesinden, tarife alt pozisyonu değişen, değişmemesi durumunda ise her türlü vergi ile ek mali yükümlülüğün ad valorem usulde oran veya spesifik usulde miktarına ve/veya ticaret politikası önlemine ilişkin faydalanılacak hak ve menfaatlerde farklılık gösteren eşya anlaşılmaktadır.
Bununla birlikte, eşyanın teslimine kadar;
a) Eşyanın muayenesi için bilgisayar sistemi tarafından beyanın kontrolü türünün kırmızı hat olarak belirlenmesinden,
b) Beyan edilen eşyaya ilişkin bilgilerin yanlış olduğunun tespit edilmesinden,
Önce beyannamede düzeltme yapılmasına izin verilir.
Beyanın Kontrolü Türü Kırmızı Hat Olarak Belirlenen Eşyada GK 234/3 Uygulaması
Bu aşamada, beyanın kontrol türünün kırmızı hat olarak belirlendiği eşyada Gümrük Kanunu’nun 234/3’üncü maddesi uyarınca yapılan başvuruların kabul edilip edilmeyeceği hususu ile indirimli orandan ceza uygulamasının ne şekilde yürürlük bulacağı önem arz etmektedir.
Bu doğrultuda, Gümrük Yönetmeliği’nin “Beyannamede Düzeltme” başlığı altında düzenlenen 121’inci maddesinde, beyanın kontrolünün türü kırmızı hat olarak belirlendiği eşyaya ilişkin bilgilerin yanlış olduğunun tespit edilmesinden önce düzeltme talebinde bulunulması halinde bu talebin Kanunun 234/3’üncü maddesinden yararlanma talebi olarak değerlendirilerek sistemde gerekli düzeltmelerin yapılacağı,
Beyan edilen eşyaya ilişkin bilgilerin yanlış olduğunun tespit edilmesinden sonra düzeltme talebinde bulunulması halinde ise düzeltme taleplerinin kabul edilmeyerek Kanunun 192 ve 193’üncü maddelerinin uygulanacağı,
Hüküm altına alınmıştır.
Bu kapsamda, beyanın kontrol türünün kırmızı hat muayene türü olarak belirlendiği eşyaya ilişkin düzeltme taleplerinin hangi aşamada yapıldığı, talebin yapıldığı aşamada söz konusu talebi içerir hususun gümrük idaresince tespit edilip edilmediği önem arz etmektedir.
Ege Uzman Mevzuat Departmanı